Gardentasun-organoak

Gobernu Kontseiluak, 2017. urteko uztailaren 11an onetsi zuen Gobernantza, Gardentasun eta Herritarren Partaidetzarako Erakunde arteko Batzordea sortzea; horrela, XII. Legegintzaldirako Gobernu Programaren 148. konpromisoari erantzuten dio.

Helburua da Eusko Jaurlaritzak gardentasunaren eta herritarren parte-hartzearen inguruan antolatzen dituen jarduketa guztiak koordinatzea. Xede du politika eta zerbitzu publikoen ebaluazioa sustatzea, lankidetzan eta kontu ematean oinarritutako ikuspegiarekin, bai eta kanpo-ikuskaritzetan lortutako nazioarteko gardentasun-indizeetan lidergoa finkatzea ere. Euskadi autonomia bakarra da Espainiako Nazioarteko Gardentasunaren azken ikuskaritzan 100 puntutik 100 puntu lortu dituena.

Honako zeregin hauek ditu, besteak beste:

• Informazio publikora jotzeko eskabideen izapidea koordinatzea eta haren segimendua egitea, ahalik eta azkarren eta kalitate onenaz erantzuten dela bermatzeko.
• Gobernamenduaren, gardentasunaren eta herritarren parte-hartzearen inguruko plangintza ezartzea.
• Gobernu Kontseiluari publizitate aktiboaren eta informazio publikorako sarbidearen inguruko jarraibideak, protokoloak eta jarduketa-irizpideak proposatzea, onets ditzan.
• Euskadiko demokraziari eta herritarren parte-hartzeari buruzko Liburu Zuriaren konpromisoak zabaltzea sustatzea.

Batzorde berri hori sei hilean behin batuko da, eta Gobernu Irekiaren Zuzendaritzako gobernamenduaren, gardentasunaren eta herritarren parte-hartzearen inguruko langile teknikari espezializatuen laguntza izango du.

Urtero kudeaketa-memoria bat idazten da, EAEko Administrazio Orokorrean eta haren Sektore Publikoan gardentasunaren ezarpen-mailari buruzko Balantze Txostenean jasoa, eta bertan Gobernantza Publikoaren Sailarteko Batzordearen jardueraren berri ematen da.

Eraketa

Batzordea presidentzia batek, idazkaritza batek eta hamahiru bokaliak eratuko dute, Gobernuko sail bakoitzetik bat:

• Presidentetza: arkodioak ezartzen du presidentetza Gobernantza Publiko eta Autogobernu Saileko Erakunde Harremanetarako sailburuordeak beteko duela; beraz, presidentea, kasu honetan, Jone Berriozabal izango da.
• Idazkaritza: Gobernu Irekiaren Zuzendaritzako funtzionario batek beteko du.
• Bokaliak: eta hamahiru bokaliak, Eusko Jaurlaritzako sail bakoitzetik bat.

Gardentasuna kontrolatzeko berariazko organoa da eta, bereziki, herritarrek informazio publikoa eskuratzearen arloan jardun-eremu bateko administrazio publikoek ukatzeko emandako berariazko nahiz ustezko ebazpen ororen aurrean jartzen diren erreklamazioak aztertzeko.

Informazio publikora iristeko euskal batzordea

Barneko komunikazio-kanal bat da, egoitza fisikoa eta elektronikoa dituena, arau-hausteen berri emateko eta informatzaileak babesteko barne-sistemaren funtzionamendua antolatzeko, honako arau hauen bidez:

• 89/2023 DEKRETUA, ekainaren 13koa, Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren esparruan arau-hausteen berri emateko eta informatzaileak babesteko barneko informazio-sistema sortu eta arautzen duena. Helburua: Informazioaren edo komunikazioaren kultura bultzatzea eta indartzea, Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren eremu funtzionalean interes publikoaren aurkako mehatxuak prebenitzeko eta detektatzeko mekanismo gisa, betiere erakundeen eta haiek osatzen dituzten pertsonen integritatea bilatuz.
• 188/2023 DEKRETUA, abenduaren 13koa, Arau-Hausteen Berri Emateko eta Informatzaileak Babesteko Barne-Sistemaren Arduraduna izendatzeko dena. Artikulu bakarra: Maria Teresa Basabe Chavarri andrea, Arau-Hausteen Berri Emateko eta Informatzaileak Babesteko Barne-Sistemaren Arduradun izendatzea. 

Arau-hausteen berri emateko eta informatzaileak babesteko Barneko Informazio Sistemaren Bulegoak abian jarri ditu arau-hauste penal edo administratibo larri edo oso larriei (edo Europar Batasuneko Zuzenbidearenak) buruzko informazioa duenak horren berri eman ahal izateko kanalak eta, ondorioz, dagokion erakundeak berak Sistemaren bidez ahalbideratu dezan. Horrela, barneko informazio kanal hau aktibatzen da (BIS, Barneko Informazio Sistema), pertsona informatzaileak babestea eta haien anonimotasuna zaintzea izanik bere helburu nagusia. Barneko sistemak Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren esparruan jardungo du. Hauek dira lau kanalak:

• Kanal elektronikoa
• Ahots mezularitza: 945 018 100 telefonora
• Posta arrunta: BIS-ari zuzenduta, helbide honetara:
  • Hezkuntzako liburutegi zaharra
  • Donostia kalea, 1
  • 01010 Vitoria-Gasteiz
• Aurrez aurre: Hitzordua eskatzea (euskadi.eus)

BISera helarazitako informazioak konfidentzialtasuna zorrotz kudeatu eta zainduko da, betiere anonimotasuna zainduz, eta ez da nahitaezkoa izango datu pertsonalak ematea. Grabazioak egiten badira (audioa bakarrik), dagokion baimena eskatuko da eta ahotsa desitxuratzeko zerbitzuak emango dira.

Ez da onartuko beste bide batetik iristen den informaziorik, informazioaren konfidentzialtasuna ez urratzeko eta informatzaileen eta eragindako pertsonen datu pertsonalak babesteko.

Barne sistemaren arduradunak hartuko du sistemaren funtzionamenduaren erantzukizuna, baita jasotako informazioak bildu, izapidetzeko eta ikertzeko prozedurak kudeatu eta informatzaileak babesteko neurriak hartzeko ardura ere. Bere eginkizunak modu independentean beteko ditu, eta ezingo du inolako jarraibiderik jaso.

Sistemari buruzko informazio guztia BIS atarian aurki daiteke.